Daarom noem ik me katholiek én atheïst.

Date: 16 maart 2014

Martin Luther KingTwaalf jaar geleden verklaarde Ralf Bodelier zich in Civis Mundi tot atheïst. Vandaag constateert hij dat het zelfverzekerde en triomfantelijke katholicisme waar hij zich van af keerde, plaats maakt voor een experimentele, vragende, bescheiden en geëngageerde vorm. Het is een religieus humanisme, dat herinnert aan de renaissance, aan Pico Della Mirandola en Desiderius Erasmus, en dat wordt belichaamd door Paus Franciscus. Het is een katholicisme waarin zelfs de atheïst zich geborgen kan voelen. [Civis Mundi, voorjaar 2014]

In het voorjaar van 2001 schreef ik in Civis Mundi een lang artikel onder de kop ‘En daarom noem ik me atheïst’. Hoofredacteur Wim Couwenberg tipte Dagblad Trouw. Op zaterdag 5 mei vulde het verhaal twee pagina’s van het katern ‘Letter & Geest’. Het was een hard en provocerend stuk dat jarenlang rondwaarde op internet en waar ik achteraf niet trots op ben. Onlangs heb ik het met in- en uitleidend commentaar weer op mijn eigen website gezet.

We zijn twaalf jaar verder en onlangs ging ik voor in een zondagsdienst van de Ekklesia Tilburg. Deze, naar de Amsterdamse Ekklesia van Huub Oosterhuis gemodelleerde kerk, omschrijft zich zelf als ‘een oecumenische geloofsgemeenschap met ruimte voor alle vormen van christelijk geloof en denominaties’. Ik opende de bijeenkomst met gebed, hield een preek en zond de bezoekers huiswaarts met een zegen. Dat alles bereidde ik nauwgezet voor en dat deed ik bovendien met veel plezier.

Afgelopen zomer ging ik op pelgrimage en liep ik onder leiding van pater Henk en met vijftien anderen het Peerkepad. Dat is een bedevaart van 160 kilometer van Zuid-Limburg naar Tilburg. Met het vallen van de herfst deed ik een korte retraite bij de Trappisten van de Abdij Koningshoeven in Berkel-Enschot. En dan bezoek ik óók nog regelmatig de zondagse mis in de Mariakerk van de Norbertijnen in Tilburg Noord.

Je zou kunnen constateren dat ik langzaam maar zeker weer terugkeer naar de traditie waarin ik (jaargang 1961) opgroeide. Zelf trek ik een andere conclusie: het katholicisme is sterk aan het veranderen.
Tot ver in de jaren ’60 was er (aldus Rudy Kousbroek in een essay over een katholieke kostschool uit de jaren ’50) nog volop sprake van “wanhopige neogotiek uit grauwe baksteen, druipnat onder een loodgrijze hemel, met sombere binnenplaatsen, voetballende paters, rozenhoedjes, zoetelijke taal, arglistige biechtvaders, verboden boeken, geniepige verklikkers, bekrompen fanatisme en kwaadaardige schijnheiligheid”.
Een behoudende kongsi van kardinalen, bisschoppen en hulpbisschoppen ten spijt, is dit katholicisme in West-Europa vrijwel verdwenen. Wat er voor terugkomt, is een eerder bescheiden, zoekend en humanitair katholicisme.  Lees verder op de website van Civis Mundi.

 

2 Responses

  1. Paul Marsman schreef:

    Beste Ralf,
    Ik heb met aandacht dit stuk van jou met veel plezier gelezen, ook al ben ik van de PKN kerk.
    Wat heb jij een mooie schrijfstijl, waardoor mijn aandacht bij jouw verhaal blijf. Ga zo door !!

Leave a Reply

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

single.php