Over enkele weken vormen tienduizenden Nederlanders, Duitsers en Belgen een 90 kilometer lange menselijke ketting tegen de Belgische kerncentrale Tihange. Hoewel de ketting door mijn geboortedorp loopt, doet ik niet mee. Vooralsnog ben ik vóór kernenergie. [Ned. Dagblad, Limburger, Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad]
Komende maand staat het meest zuidelijke deel van ons land in het teken van een indrukwekkende demonstratie. Op 25 juni staan zo’n 60 duizend mensen hand in hand in een 90 kilometer lange ketting die loopt van de Duitse stad Aken, via het Nederlandse Maastricht en het Belgische Luik naar de kerncentrale van Tihange in Wallonië. De demonstranten eisen de sluiting van de kerncentrale die volgens hen levensgevaarlijk is.
Ik zal me niet bij de demonstranten aansluiten, ook al loopt de ketting dwars door mijn geboortedorp Lemiers, op amper 65 kilometer van Tihange. Zou de Belgische centrale inderdaad doorbranden of ontploffen, zoals eerder die van Tsjernobyl of Fukushima, dan staat ook Lemiers op de nominatie om geëvacueerd te worden. Ik weet dat het paradoxaal klinkt, maar ik doe niet mee omdát ik mezelf ervaar als groen en milieuvriendelijk. De sluiting van Tihange is zowel slecht voor onze gezondheid, als voor het klimaat, als voor onze portemonnee.
Veilig
Anders dan de demonstranten vertrouw ik op de Belgische en internationale instanties die Tihange doorlopend controleren. Stuk voor stuk verklaren ze dat de centrale alleen in bedrijf is wanneer de ze ook aan alle veiligheidsvoorschriften voldoet.
Dat vertrouwen ontleen ik aan het feit dat in de westerse wereld nog nooit een dode is gevallen door kernenergie. Energie uit uranium is de meest veilige vorm van energie die bestaat. Zo kwam tijdens de kernramp in Fukushima niemand om het leven. Door straling uit Fukushima werd zelfs niemand ziek. De enige keer dat een kernongeval slachtoffers eiste, was in het Sovjet-Russische Tsjernobyl in 1986. Toen stierven 64 mensen in de onmiddellijke omgeving van de ontploffing. Daarna zijn naar schatting ook nog eens vijftien mensen overleden aan schildklierkanker. Meer dan 90 doden zijn er waarschijnlijk niet gevallen. Ik besef dat deze getallen op ongeloof stuiten. Milieuorganisaties als Greenpeace en WISE spreken immers over honderdduizenden slachtoffers. Álle serieuze onderzoekers echter, van de Wereldgezondheidsorganisatie tot het Internationaal Energie Agentschap, onderschrijven deze lage aantallen.
Batterijen
Nu zijn ook 90 slachtoffers er 90 te veel. De vraag is echter wat de risico’s zijn van het sluiten van centrales als Tihange. De megawatts die nu met kernenergie worden geproduceerd, zullen immers elders moeten worden opgewekt. Het vanzelfsprekende antwoord luidt natuurlijk ‘zon en wind’. Maar zo vanzelfsprekend is dat niet. Zo waait het niet altijd, ’s nachts doen zonnepanelen niets en onder een wolkendek doen ze maar weinig. Toch willen we ook op grijze en windstille winterdagen over elektriciteit beschikken. En betaalbare, goed werkende en milieuvriendelijke batterijen om stroom uit zon en wind in op te slaan, bestaan nog niet.
Vooralsnog hebben we ouderwetse centrales op kolen, gas of uranium nodig om de opwekking van stroom uit zon en wind mogelijk te maken. Wanneer we kerncentrales als Tihange dichtgooien, keren we terug naar centrales op kolen en gas. Omdat zon en wind onvoorspelbaar zijn, moeten deze fossiele centrales gewoon in bedrijf blijven.
Energiewende
Dat is niet alleen peperduur, het is ook slecht voor onze gezondheid. Fossiele energie schaadt ónze gezondheid door de uitstoot van fijnstof, stikstofoxide en zware metalen. Met name kolen schaadt de gezondheid van mijnwerkers, waarvan er jaarlijks duizenden omkomen in mijnongevallen. Per eenheid energie is stroom uit kolen ongeveer 4000 keer dodelijker dan stroom uit kernenergie. En dan is er nog de uitstoot van het broeikasgas CO2. Kerncentrales stoten vrijwel geen CO2 uit, fossiele energie is daarentegen de grootste veroorzaker van de klimaatverandering.
In Duitsland kunnen ze er inmiddels over mee praten. Sinds de ‘Energiewende’ in 2011 gingen de kerncentrales dicht en zetten onze oosterburen vol in op zon en wind. Om de wispelturigheid daar-van op te vangen, werden nieuwe kolencentrales gebouwd en oude bruinkoolmijnen heropend. Daarom betaalt een gezin in Duitsland nu jaarlijks 1000 euro méér voor haar energie en is de uitstoot van CO2 in Duitsland, als enige land in Europa, niet teruggedrongen. Ik besef hoe tegenstrijdig het klinkt. Maar zolang er nog geen goede opslag is voor energie uit zon en wind, is het gezonder, milieuvriendelijker én goedkoper om kerncentrales als Tihange open te houden.